ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ: Σεισμός στον ΟΠΕΚΕΠΕ – Νέα Εποχή Διαφάνειας υπό τη Σκιά Σκανδάλων Εκατομμυρίων!

Ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστας Τσιάρας, δεσμεύεται για «καθαρή λύση» και «πλήρη διαφάνεια» στον ΟΠΕΚΕΠΕ, καθώς σήμερα ανοίγουν οι δηλώσεις ΟΣΔΕ δύο μήνες νωρίτερα, σηματοδοτώντας την επιτάχυνση των διαδικασιών. Ωστόσο, το «νέο» ξεκίνημα έρχεται εν μέσω συγκλονιστικών καταγγελιών για εκτεταμένες απάτες με ψεύτικα βοσκοτόπια και ελαιώνες, που έχουν κοστίσει εκατομμύρια ευρώ στους πραγματικούς αγρότες, πλήττοντας και την καρδιά της αγροτικής παραγωγής της Χαλκιδικής.

Το Σήμερα του ΟΠΕΚΕΠΕ: Δέσμευση για Διαφάνεια και Ψηφιακό Άνοιγμα

Ο Οργανισμός Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων Προσανατολισμού και Εγγυήσεων (ΟΠΕΚΕΠΕ), ένας κομβικός οργανισμός που διανέμει πάνω από 3 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως σε 680.000 διαφορετικά ΑΦΜ αγροτών και κτηνοτρόφων, βρίσκεται στο επίκεντρο ριζικών αλλαγών. Ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστας Τσιάρας, στην πρόσφατη συνέντευξή του στην εκπομπή «Συνδέσεις» της ΕΡΤ, διαβεβαίωσε για μια «καθαρή λύση, πλήρη διαφάνεια και νέα εποχή» για τον οργανισμό.

Στο πλαίσιο αυτής της νέας προσέγγισης, ο κ. Τσιάρας ανακοίνωσε το άνοιγμα της πλατφόρμας του ΟΣΔΕ (Ολοκληρωμένο Σύστημα Διαχείρισης και Ελέγχου) δύο μήνες νωρίτερα σε σχέση με πέρυσι. Αυτή η επιτάχυνση των διαδικασιών σηματοδοτεί τη μετάβαση σε ένα νέο ψηφιακό μοντέλο, με στόχο την πλήρη διαφάνεια και τη διασφάλιση ότι οι προβλεπόμενες ενισχύσεις θα καταβάλλονται μόνο σε αυτούς που τις δικαιούνται. Ο Υπουργός υπογράμμισε ότι παρά τις παθογένειες του παρελθόντος, «δεν θα υπάρξει κανένα θέμα ως προς την καταβολή των κοινοτικών ενισχύσεων».

Ο εκσυγχρονισμός του ΟΠΕΚΕΠΕ περιλαμβάνει συγκεκριμένα βήματα:

• Ολοκλήρωση των τευχών δημοπράτησης για τον διαγωνισμό των βοσκοτοπικών χαρτών, ένα κρίσιμο εργαλείο για την ορθή κατανομή των βοσκοτόπων.
• Συμφωνία με το Υπουργείο Εργασίας και τη ΔΥΠΑ για τη διάθεση 100 επιπλέον επιστημόνων, με σκοπό την ενίσχυση του ελεγκτικού έργου του Οργανισμού.
• Προετοιμασία ενός νέου πληροφοριακού συστήματος, το οποίο θα συμβάλει στην αποτελεσματικότερη διαχείριση και τον έλεγχο των επιδοτήσεων.

Αναφορικά με την απομάκρυνση του πρώην Προέδρου του ΟΠΕΚΕΠΕ, Νίκου Σαλάτα, ο κ. Τσιάρας αναγνώρισε την «εξαιρετική δουλειά» του σε διοικητικό επίπεδο, αλλά αιτιολόγησε την αποπομπή του στον «τρόπο με τον οποίο απευθύνθηκε στην Ευρωπαϊκή Εισαγγελία», κάτι που «δεν ταίριαζε ούτε στη φιλοσοφία της κυβέρνησης, ούτε στον θεσμικό τρόπο με τον οποίο επιδιώκουμε να κρατάμε αυτή τη σχέση». Ο Υπουργός ξεκαθάρισε πως η δικαστική έρευνα για ενδεχόμενες καταχρήσεις κοινοτικών πόρων αποτελεί αποκλειστική αρμοδιότητα της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας.

Η Σκοτεινή Πλευρά του Συστήματος: Απάτες Εκατομμυρίων και η Πλήρης Εμπλοκή της Χαλκιδικής

Παρά τις κυβερνητικές διαβεβαιώσεις, η εικόνα που αναδύεται από εσωτερικές καταγγελίες είναι δυσοίωνη. Μια νέα καταγγελία, που περιήλθε σε γνώση του Bankingnews και έφτασε στη νέα διοίκηση του ΟΠΕΚΕΠΕ, στον Υφυπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης Διονύση Σταμενίτη και στην Εισαγγελία Πρωτοδικών Αθηνών, περιγράφει ένα σύστημα εκτεταμένης απάτης και είσπραξης παράνομων επιδοτήσεων άνω των 5 εκατομμυρίων ευρώ. Η καταγγελία, η οποία περιέχει αναλυτικά στοιχεία με ΑΦΜ, ονόματα και εκτάσεις σε συγκεκριμένες περιοχές, «παραπέμπει ουσιαστικά σε εγκληματική οργάνωση» με πλήθος συμμετεχόντων και «τρελά έσοδα».

Το κέντρο της απάτης φαίνεται να έχει μετατοπιστεί από τα βοσκοτόπια στους ελαιώνες, καθώς οι απάτες με τα ψεύτικα ζώα είχαν αρχίσει να κινούν υποψίες. Η νέα μέθοδος, όπως περιγράφεται, αφορά σε παράνομη καταπάτηση ελαιώνων σε όλη τη χώρα, μέσω ψεύτικων δηλώσεων κληρονομιάς και πλαστών Ε9. Αυτό επιτυγχάνεται, σύμφωνα με την καταγγελία, με τη συνεργασία υπαλλήλων Κέντρων Υποβολής Δηλώσεων (ΚΥΔ), συγκεκριμένων στελεχών του ΟΠΕΚΕΠΕ σε Ηράκλειο, Πάτρα, Αργολίδα, κορυφαίων στελεχών της Κεντρικής Υπηρεσίας, καθώς και υπαλλήλων των τεχνικών συμβούλων του Οργανισμού.

Η καταγγελία, προερχόμενη από ιδιοκτήτες και απασχολούμενους σε συνεργαζόμενα ΚΥΔ της Κρήτης, περιγράφει πώς «οι μικρές ομάδες με ένα ταμία συνεχίζουν να οργανώνουν κανονικά την δουλειά της παράνομης απόσπασης επιδοτήσεων σε συνεργασία με ΚΥΔ και το (αναφέρεται ο τεχνικός σύμβουλος) και υπαλλήλους του ΟΠΕΚΕΠΕ και το 2024 διπλασίασαν τα κέρδη τους και εξαγοράζουν το κάθε τι που προσπαθεί να τους εμποδίσει». Σύμφωνα με αυτήν, η κλοπή εγκαταλειμμένων ελαιώνων – που δεν δηλώνονται από αστούς κληρονόμους για φορολογικούς λόγους – έχει γίνει η νέα «δουλειά». Με τη χρήση ψηφιακού εργαλείου που προμηθεύει ο τεχνικός σύμβουλος, εντοπίζονται αυτές οι αδήλωτες εκτάσεις. Στη συνέχεια, μέσω πλαστών Ε9 ή ψεύτικων δηλώσεων κληρονομιάς από «πεθαμένους» ή «μη» ΑΦΜ, δημιουργούνται «τεχνητά τεράστιες ψευτοϊδιοκτησίες», επιτρέποντας την είσπραξη Εθνικού Αποθέματος και άλλων επιδοτήσεων για ελιές, που είναι ακριβότερες από τα βοσκοτόπια.

Η Χαλκιδική στο Κέντρο της Απάτης: Δεκάδες Χιλιάδες Στρέμματα υπό Σκιώδη Καταπάτηση

Το πιο ανησυχητικό στοιχείο της καταγγελίας είναι η καθολική επέκταση αυτών των πρακτικών σε όλη την Ελλάδα, με την Χαλκιδική να βρίσκεται μεταξύ των περιοχών που πλήττονται σοβαρά. Η έκθεση αναφέρει συγκεκριμένα: «Η ίδια κατάσταση επαναλαμβάνεται και σε εκτάσεις που βρίσκονται εκτός Κρήτης όπως στην Χίο, στην Φωκίδα, στην Άνδρο, την Λακωνία, την Αργολίδα, την Κόρινθο, την Εύβοια, την Χαλκιδική, την Πρέβεζα, την Κεφαλονιά στην Μήλο, την Νάξο, την Κάρπαθο κλπ».

Αυτό σημαίνει πως χιλιάδες στρέμματα ελαιώνων και βοσκοτόπων στη Χαλκιδική, εκμεταλλευόμενοι την έλλειψη δήλωσης από τους νόμιμους ιδιοκτήτες (ιδίως κληρονόμους), έχουν δηλωθεί παράνομα από «ψευτοπαραγωγούς» από την Κρήτη (κυρίως Ηράκλειο και Ρέθυμνο) και άλλες περιοχές της χώρας. Η καταγγελία παραθέτει αναλυτικές λίστες που αναφέρουν:

• Περίπου 734 αγροτεμάχια συνολικής έκτασης 51.450 στρεμμάτων από βοσκοτόπους και ελαιώνες, που δηλώθηκαν ψευδώς ως προερχόμενα από πρόσφατη κληρονομιά, από 205 αιτούντες από το Ηράκλειο, σε Κάρπαθο, Νάξο, Μήλο, Κάλυμνο και Ικαρία, «εξοβελίζοντας τους ντόπιους από τις ιδιοκτησίες τους».
• Περίπου 2.241 ελαιοτεμάχια συνολικής έκτασης 51.350 στρεμμάτων, που δηλώθηκαν ψευδώς ως ιδιόκτητα με τροποποίηση του Ε9 ή ότι μισθώθηκαν από άλλους, από 473 αιτούντες από το Ηράκλειο και το Ρέθυμνο, σε Λακωνία, Αργολίδα, Κορινθία, Εύβοια, Κύθηρα, Χίο, Ζάκυνθο, Χαλκιδική κλπ.

Συνολικά, μιλάμε για πάνω από 3.100 αγροτεμάχια έκτασης 102.000 στρεμμάτων που δηλώθηκαν ψευδώς ως κληρονομημένα ή ιδιόκτητα από κατοίκους της Κρήτης σε όλη τη χώρα. Για τη Χαλκιδική, αυτό σημαίνει ότι σημαντικές εκτάσεις, πιθανώς εγκαταλελειμμένα λιοστάσια ή βοσκοτόπια, έχουν γίνει αντικείμενο αυτής της παράνομης δραστηριότητας, στερώντας πόρους από τους πραγματικούς παραγωγούς και δημιουργώντας αθέμιτο ανταγωνισμό.

Πώς Λειτουργεί η «Κομπίνα» και η Εμπλοκή της Χαλκιδικής

Η καταγγελία αποκαλύπτει τη μεθοδολογία της απάτης:

1. Εντοπισμός Αδήλωτων Εκτάσεων: Με τη χρήση ειδικού λογισμικού, παρόμοιου με την «Τεχνική Λύση» για τα βοσκοτόπια, εντοπίζονται οι αδήλωτες εκτάσεις ελαιώνων και βοσκοτόπων. Αυτό το λογισμικό, όπως αναφέρεται, προμηθεύεται «παράνομα» στα ΚΥΔ από τους τεχνικούς συμβούλους.
2. Δημιουργία Ψευδοϊδιοκτησιών: Τα ΚΥΔ, σε συνεργασία με «κλίκες» εντός του ΟΠΕΚΕΠΕ και τεχνικών συμβούλων, αναζητούν υποψήφιους «καταπατητές». Αυτοί δηλώνουν ψευδώς την ιδιοκτησία των εκτάσεων μέσω πλαστών Ε9 ή ψεύτικων δηλώσεων κληρονομιάς από ΑΦΜ θανόντων ή ανύπαρκτων προσώπων που «ψαρεύονται» από ληξιαρχεία ή δήμους. Στόχος είναι η δέσμευση μεγάλων εκτάσεων για να εξασφαλιστούν σημαντικά ποσά επιδοτήσεων.
3. Μηχανισμός Πληρωμών και «Λαδώματα»: Οι «καταπατητές» πληρώνουν υψηλές αμοιβές στα ΚΥΔ και τους ενδιάμεσους για την «προμήθεια» των αγροτεμαχίων. Επιπλέον, για την περίπτωση ελέγχων, οι υπάλληλοι των ΚΥΔ αναλαμβάνουν να παραστούν και να «μιλήσουν» στους ελεγκτές του ΟΠΕΚΕΠΕ «για να κάνουν στραβά μάτια». Η καταγγελία κάνει λόγο για «εσωτερική κλίκα στον ΟΠΕΚΕΠΕ» και τεχνική υποστήριξη που είναι απαραίτητες για τη λειτουργία του συστήματος.
4. Εμπλοκή ΚΥΔ και Στελεχών: Συγκεκριμένα ΚΥΔ, όπως αναφέρονται με αρχικά (Χ…, Π…, Ρ…, Α…, Μ…., ΚΩΝ…, Α…. Π…. ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥΧΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ , Ο…. Ο.. L…), και υπάλληλοι του ΟΠΕΚΕΠΕ (με ονομαστική αναφορά σε Ηράκλειο, Πάτρα, Αργολίδα και στην Αθήνα για το Αιγαίο), καθώς και τεχνικοί σύμβουλοι, φέρονται να είναι οι πρωτεργάτες αυτής της παράνομης δραστηριότητας.

Για τη Χαλκιδική, αυτό σημαίνει ότι «μεσάζοντες» από ΚΥΔ πιθανότατα έχουν «ξαμοληθεί στα χωριά» εντοπίζοντας εγκαταλελειμμένες εκτάσεις ελαιώνων και βοσκοτόπων. Συνεργαζόμενοι λογιστές «βρίσκουν θανόντες ή ηλικιωμένους και τροποποιούν ή όχι τα Ε9 με τους κωδικούς που έχουν και φτιάχνουν ψεύτικα ενοικιαστήρια και καταχωρούν και ψεύτικα τιμολόγια αγοράς ή πώλησης βιολογικών προϊόντων».

Το Εθνικό Απόθεμα: Ο «Κουμπαράς» που Άδειασε

Η ραδιοφωνική εκπομπή που αναφέρεται στην καταγγελία, αλλά και η ίδια η καταγγελία, αναδεικνύουν τον τρόπο που λειτουργεί η «κομπίνα» μέσω του Εθνικού Αποθέματος. Το Εθνικό Απόθεμα είναι ένας «κουμπαράς» που κάθε κράτος-μέλος οφείλει να δημιουργεί για να ενισχύει τους νέους και νεοεισερχόμενους γεωργούς.

Η απάτη του Εθνικού Αποθέματος οδήγησε σε ποσά μέχρι και 45 εκατομμύρια ευρώ το 2020 στις τσέπες δήθεν νέων γεωργών, ενώ ο αγροτικός πληθυσμός μειώνεται. Για να καλυφθούν οι ανάγκες του κουμπαρά, όταν τα αιτήματα υπερέβαιναν τη διαθέσιμη χρηματοδότηση, επιβαλλόταν γραμμική (αναλογική) μείωση στα δικαιώματα όλων των παραγωγών. Από το 2017 έως το 2021, έγιναν διαδοχικές μειώσεις έως και 2,5%, ενώ ο κανονισμός επιτρέπει μείωση μέχρι 3%. Αυτό σημαίνει ότι, για να πληρωθούν οι απατεώνες, μειώνονταν τα δικαιώματα όλων των πραγματικών αγροτών.

Στην πράξη, αν ένας αγρότης έπαιρνε βασική ενίσχυση 1.000 ευρώ το 2017, το 2020 θα είχε πάρει 930 ευρώ, χάνοντας 560 ευρώ σε βάθος οκτώ ετών. Η Χαλκιδική, ως περιοχή με σημαντική αγροτική παραγωγή και ιδιαίτερα ελαιώνες, έχει πληγεί άμεσα από αυτή την πρακτική. Οι πραγματικοί αγρότες της Χαλκιδικής είδαν τις επιδοτήσεις τους να μειώνονται, προκειμένου να καλυφθούν οι «ανάγκες» των ψεύτικων δικαιούχων.

Το Μυστήριο των Βοσκοτόπων και η Αποκάλυψη του Συστήματος

Η καταγγελία συνδέει τις τωρινές απάτες με ελαιώνες με παλαιότερα έργα που ανατέθηκαν το 2017 από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης στην εταιρεία (αναφέρονται τα αρχικά της εταιρίας) N… N. Χ… & Σ… ΑΕ. Αυτά τα έργα αφορούσαν στην «Καταγραφή, γεωχωρική κατανομή, επεξεργασία και αξιολόγηση του Ζωικού κεφαλαίου», την «Καταγραφή των Περιοχών που Εφαρμόζονται Παραδοσιακές Τοπικές Πρακτικές Βόσκησης» και την «Επεξεργασία του Υποβάθρου των Δασικών Χαρτών και Δημιουργία Σχετικής Βάσης Δεδομένων Βοσκήσιμων Γαιών».

Αυτά τα έργα, όπως υποστηρίζεται στην καταγγελία, «αποτέλεσαν και για πολύ καιρό το μυστήριο ποιος ή ποιοι ήταν συνολικά οι κάτοχοι όλης της πληροφορίας για να μπορέσουν με ασφάλεια τα μυημένα ΚΥΔ να κάνουν αθόρυβα και με το διαβήτη τη δουλειά τους και να είναι σίγουρα ότι δεν θα τρακάρουν με άλλους ή θα επικαλύψουν άλλων βοσκοτόπια που ζητούν νόμιμα επιδοτήσεις ή εθνικό απόθεμα». Ειδικότερα, η πρόσβαση στις πληροφορίες αυτές φέρεται να ήταν αποκλειστική του τεχνικού συμβούλου του ΟΠΕΚΕΠΕ, η (αναφέρεται ο τεχνικός σύμβουλος).

Συνεπώς, το σύστημα που περιγράφεται στην καταγγελία έχει τις ρίζες του σε ένα παλαιότερο πλαίσιο, το οποίο φαίνεται να έδωσε την ευκαιρία σε κάποιους να αποκτήσουν πρόσβαση σε κρίσιμες γεωχωρικές πληροφορίες και να τις εκμεταλλευτούν για παράνομη είσπραξη επιδοτήσεων. Η καταγγελία αναφέρει πως αυτό το «παράνομο λογισμικό» φτιάχτηκε με τη συνεργασία διευθυντών και αντιπροέδρου του ΟΠΕΚΕΠΕ, και άλλων ΚΥΔ από το 2018.

Καυτά Ερωτήματα για τη Χαλκιδική και το Μέλλον του ΟΠΕΚΕΠΕ

Οι καταγγελίες αυτές θέτουν σοβαρά ερωτήματα για την αποτελεσματικότητα των ελέγχων, την προστασία των πραγματικών αγροτών και την αξιοπιστία του ΟΠΕΚΕΠΕ. Για τους αγρότες της Χαλκιδικής, η αποκάλυψη αυτών των σκανδάλων είναι ιδιαίτερα σημαντική, καθώς η περιοχή τους βρίσκεται στο στόχαστρο των «κομπιναδόρων».

• Πόσα στρέμματα στη Χαλκιδική έχουν δηλωθεί παράνομα και πόσοι πραγματικοί αγρότες έχουν χάσει μέρος των επιδοτήσεών τους;
• Ποιοι είναι οι συγκεκριμένοι «ενδιάμεσοι» και ΚΥΔ που δραστηριοποιούνται στη Χαλκιδική και εμπλέκονται σε αυτές τις παράνομες ενέργειες;
• Πώς θα διασφαλιστεί ότι οι νέοι βοσκοτοπικοί χάρτες και το νέο πληροφοριακό σύστημα του ΟΠΕΚΕΠΕ θα θωρακίσουν πραγματικά τον Οργανισμό από τέτοιες απάτες στο μέλλον;
• Πώς θα αποζημιωθούν οι πραγματικοί αγρότες της Χαλκιδικής που έχουν πληγεί από αυτή τη «ληστεία», όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στην καταγγελία;

Ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, Κώστας Τσιάρας, δεσμεύεται για «πλήρη διαφάνεια» και «δικαιοσύνη στην κατανομή των πόρων». Το άνοιγμα του ΟΣΔΕ νωρίτερα και η ενίσχυση του ελεγκτικού μηχανισμού είναι θετικά βήματα. Ωστόσο, η έκταση των αποκαλύψεων απαιτεί άμεση, ριζική και αδιάβλητη παρέμβαση. Η δικαιοσύνη, όπως υπογραμμίζεται, καλείται να «ερευνήσει πλέον ποιος ή ποιοι είναι ο κεντρικός ωφελούμενος ο οποίος προφανώς ήταν και ο συντονιστής».

Η «νέα εποχή» για τον ΟΠΕΚΕΠΕ θα κριθεί όχι μόνο από τις εξαγγελίες, αλλά και από την αποφασιστικότητα της πολιτείας να πατάξει τη διαφθορά, να αποδώσει ευθύνες και να διασφαλίσει ότι κάθε ευρώ των κοινοτικών ενισχύσεων θα φτάνει στους πραγματικούς παραγωγούς της χώρας, συμπεριλαμβανομένων και των σκληρά εργαζόμενων αγροτών της Χαλκιδικής. Η διαφάνεια και η δικαιοσύνη δεν είναι απλά ευχές, αλλά αναγκαίες προϋποθέσεις για την επιβίωση και την ανάπτυξη του αγροτικού τομέα.