Η Λειψυδρία Χτυπάει Κόκκινο στη Χαλκιδική: Η Ώρα της Σύνθετης Λύσης

Ως δημοσιογράφος και βαθιά συνδεδεμένος με τον τόπο μου, παρακολουθώ με μεγάλη ανησυχία το πρόβλημα της λειψυδρίας που μαστίζει τη Χαλκιδική. Δεν πρόκειται απλώς για ένα «υδατικό πρόβλημα», όπως λένε οι ειδικοί. Είναι μια κρίση που έχει «χτυπήσει κόκκινο» και απειλεί ευθέως τον διπλό πνεύμονα ανάπτυξης του νομού: τον τουρισμό και τον δυναμικό πρωτογενή τομέα (βρώσιμη ελιά, κηπευτικά). Όταν ο πληθυσμός δεκαπλασιάζεται το καλοκαίρι, φτάνοντας το 1 εκατομμύριο, οι συχνές διακοπές στην υδροδότηση και η υφαλμύρωση των γεωτρήσεων συνιστούν ντροπή και τροχοπέδη.

Οι καθυστερήσεις είναι πλέον αδιανόητες. Το ζήτημα του Φράγματος στον Χαβρία συζητείται από το 2007, ενώ μελέτες για την εξασφάλιση υδατικών πόρων υπήρχαν ήδη από το 1995! Τριάντα χρόνια χαμένα σε γραφειοκρατία, διαγωνισμούς που κηρύσσονται άγονοι (όπως συνέβη τον Σεπτέμβριο του 2023) λόγω υποκοστολόγησης και ξεπερασμένων υδρολογικών μελετών που αγνοούν την κλιματική αλλαγή. Αυτό το «πάγωμα» είναι οδυνηρό.

Ευτυχώς, μέσα σε αυτό το δύσκολο περιβάλλον, υπάρχει επιτέλους μια συνολική, κοστολογημένη πρόταση από την ΕΥΑΘ Α.Ε., την οποία χαιρετίζω ως την πρώτη σοβαρή απόπειρα για μια ολοκληρωμένη λύση. Η πρόταση, ύψους 300 εκατ. ευρώ, δεν επικεντρώνεται μόνο στον Χαβρία, αλλά υιοθετεί μια σύνθετη στρατηγική που καλύπτει κάθε πτυχή του προβλήματος, εξασφαλίζοντας ασφάλεια ύδρευσης για πληθυσμό έως και 1 εκατ. κατοίκους.

Οι λύσεις που προτείνονται αποτελούν μονόδρομο και πρέπει να υλοποιηθούν άμεσα:

1. Αφαλάτωση Θαλασσινού Νερού: Η πρόταση περιλαμβάνει μονάδες αφαλάτωσης, όπως αυτή που προτείνεται στη Σιθωνία (κόστους 70-80 εκατ. ευρώ). Η αφαλάτωση αποτελεί τη μόνη ανεξάρτητη λύση από την κλιματική αλλαγή, ιδιαίτερα για τις εκρηκτικά αναπτυσσόμενες παραθαλάσσιες περιοχές.
2. Μικρά Φράγματα και Ταμιευτήρες: Η αξιοποίηση των ομβρίων υδάτων μέσω μικρών φραγμάτων είναι μια αναγκαία και συγκριτικά οικονομική παρέμβαση για την ενίσχυση των τοπικών υδροφορέων.
3. Αποκατάσταση Δικτύων (Μείωση Απωλειών): Με απώλειες που αγγίζουν το 40% με 50%, είναι επιτακτική ανάγκη να γίνουν άμεσα έργα αποκατάστασης των δικτύων ύδρευσης. Το να χάνεται η μισή ποσότητα νερού είναι εγκληματικό.
4. Αναβάθμιση Βιολογικών Καθαρισμών (ΕΕΛ): Η αναβάθμιση των μονάδων σε Πευκοχώρι, Νικήτη και Νέα Μουδανιά, ώστε μετά την τριτογενή επεξεργασία το νερό να χρησιμοποιείται για άρδευση, είναι μια έξυπνη λύση επαναχρησιμοποίησης που θα ανακουφίσει τον πρωτογενή τομέα.

Προφανώς, το Φράγμα στον Χαβρία παραμένει μια λύση με προοπτική σε βάθος χρόνου και πρέπει να προχωρήσει με επικαιροποιημένα στοιχεία για την κλιματική αλλαγή. Ωστόσο, η κυβέρνηση πρέπει να αντιληφθεί ότι το πρόβλημα δεν περιμένει.

Η ύπαρξη πιθανών πηγών χρηματοδότησης (Πράσινο Ταμείο, ΕΤΕπ, ΕΣΠΑ, ΠΔΕ, Ταμείο Ανάκαμψης) καθιστά την υλοποίηση εφικτή. Η Χαλκιδική δεν μπορεί να περιμένει άλλα 30 χρόνια. Η λειψυδρία δεν είναι μόνο ένα τεχνικό ζήτημα, είναι ένα ζήτημα επιβίωσης για την τοπική οικονομία και την ποιότητα ζωής των κατοίκων. Η κυβέρνηση οφείλει να επιλέξει πλέον τη σύνθετη λύση και να δράσει με την ταχύτητα και την αποφασιστικότητα που απαιτεί η κρισιμότητα της κατάστασης. Η αναβολή της προγραμματισμένης τηλεδιάσκεψης για τον Χαβρία πρέπει να είναι η τελευταία καθυστέρηση. Η ώρα των έργων είναι τώρα.