Χαλκιδική σε Κλοιό Ευλογιάς: Ανακοινώνονται Τροποποιημένα Μέτρα και Έκκληση για Συνεργασία
Από την Αναστασία Δεκάκη
Συνέντευξη με τον Σ. Γεωργιάδης αναπληρωτής προϊστάμενος στο τμημα κτηνιατρικής της Περιφερειακής Ενότητας Χαλκιδικής.
Στον απόηχο της επιβεβαίωσης κρουσμάτων Ευλογιάς των προβάτων και αιγών σε εκμεταλλεύσεις στην περιοχή της Νέας Φώκαιας του Δήμου Κασσάνδρας, η Περιφερειακή Ενότητα Χαλκιδικής προχώρησε στην ανακοίνωση τροποποιημένων μέτρων για την αντιμετώπιση της νόσου. Η απόφαση, που ελήφθη στις 9 Μαΐου 2025 από την Αντιπεριφερειάρχη Π.Ε. Χαλκιδικής, οριοθετεί νέες ζώνες προστασίας, επιτήρησης και περαιτέρω απαγορευμένη ζώνη, επιβάλλοντας αυστηρούς περιορισμούς στις μετακινήσεις ζώων, τη διακίνηση γάλακτος και ζωικών υποπροϊόντων, καθώς και τη διακίνηση ζωοτροφών.
Σε μια προσπάθεια να κατανοήσουμε την κρισιμότητα της κατάστασης και τις λεπτομέρειες των νέων μέτρων, συνομιλήσαμε με τον κ. Σ. Γεωργιάδη, αναπληρωτή προϊστάμενο στο τμήμα κτηνιατρικής της Περιφερειακής Ενότητας Χαλκιδικής. Όπως χαρακτηριστικά τόνισε ο κ. Γεωργιάδης, ‘Βρισκόμαστε σε κατάσταση κόκκινου συναγερμού. Είναι κρίσιμο να υπάρχει αμοιβαία εμπιστοσύνη μεταξύ μας και να βοηθάμε ο ένας τον άλλον για να μπορέσουμε συλλογικά να καταπολεμήσουμε αυτό το νόσημα και να αποτρέψουμε την περαιτέρω εξάπλωσή του’.”
Κύριε Γεωργιάδη, μπορείτε λίγο να μας πείτε ποιοι ήταν οι λόγοι που οδήγησαν στην τροποποίηση των αρχικών μέτρων για την ευλογιά των προβάτων και αιγών στη Χαλκιδική και ποια είναι η τρέχουσα κατάσταση της νόσου στην περιοχή;
Οι λόγοι για την τροποποίηση των αρχικών μέτρων έγκεινται στο γεγονός ότι οι διάφορες ζώνες προστασίας εντός του νομού δεν ορίζονται από εμάς σε τοπικό επίπεδο, αλλά καθορίζονται από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, κατόπιν διαβουλεύσεων και συνεδριάσεων με την Ευρωπαϊκή Κοινότητα. Σε αυτές τις συναντήσεις λαμβάνονται οι αποφάσεις για την οριοθέτηση των ζωνών.
Στον νομό αυτή τη στιγμή, μετά την απόφαση του Υπουργείου, υπάρχουν τρεις διακριτές περιοχές.
Πρώτον, υπάρχει η περιοχή όπου εντοπίστηκαν τα πέντε αρχικά κρούσματα, η οποία βρίσκεται γύρω από τη Νέα Φώκαια, σε μια ζώνη που επεκτάθηκε από τρία σε δέκα χιλιόμετρα. Σε αυτή τη ζώνη έχουν ελεγχθεί όλες οι εκτροφές και οι έλεγχοι θα συνεχιστούν. Από αυτή την περιοχή απαγορεύεται αυστηρά κάθε μετακίνηση ζώων, συμπεριλαμβανομένης της βοσκής.
Δεύτερον, η υπόλοιπη Χαλκιδική, εξαιρουμένης της Σιθωνίας, θεωρείται περαιτέρω απαγορευμένη ζώνη. Αυτή περιλαμβάνει όλους τους δήμους της Νέας Προποντίδας, τη Βόρεια Χαλκιδική και τη Γαλάτιστα. Στις περιοχές αυτές τα μέτρα είναι λιγότερο αυστηρά. Συγκεκριμένα, επιτρέπεται η βοσκή των ζώων, αλλά με ιδιαίτερη προσοχή ώστε να αποφεύγεται η επαφή μεταξύ των κοπαδιών. Οι κτηνοτρόφοι οφείλουν να είναι προσεκτικοί στη διαχείριση των ζώων τους. Ωστόσο, και από αυτές τις περιοχές εξακολουθεί να ισχύει η απαγόρευση εξόδου για βοσκή στην αρχική ζώνη.
Τρίτον, σε ολόκληρο τον νομό έχει επιβληθεί απαγόρευση εξόδου ζώων για οποιονδήποτε λόγο. Επιπλέον, έχουν απαγορευτεί οι σφαγές ζώων, και ειδικότερα των προβάτων, μέχρι νεοτέρας. Η άρση αυτής της απαγόρευσης θα κριθεί από εμάς σε μεταγενέστερο στάδιο.
Τέλος, υπάρχει η περιοχή της Σιθωνίας, το δεύτερο πόδι, την οποία θεωρούμε καθαρή. Για την περιοχή αυτή θα εξετάσουμε τις δυνατότητες μετακινήσεων, λαμβάνοντας υπόψη και την παρουσία μετακινούμενων κτηνοτρόφων. Σε αυτό το αρχικό στάδιο, και σε συνεννόηση με τους άλλους νομούς, δεν θα επιτρέψουμε τις μετακινήσεις. Παρακολουθούμε στενά την εξέλιξη της κατάστασης και σε συνεργασία με τη Θεσσαλονίκη έχουμε καταβάλει μεγάλη προσπάθεια για τον έλεγχο όσο το δυνατόν περισσότερων εκτροφών. Αυτή η προσπάθεια συνεχίζεται και θα επαναληφθεί προληπτικά για να διασφαλίσουμε ότι η νόσος δεν έχει επεκταθεί σε άλλες περιοχές.
Ποια είναι η διάρκεια ισχύος των μέτρων και πόσο σοβαρή είναι η εξάπλωση της νόσου;
Η διάρκεια ισχύος των μέτρων στην περαιτέρω απαγορευμένη ζώνη έχει οριστεί, στην παρούσα φάση, μέχρι τις 3 Ιουλίου, εφόσον δεν υπάρξουν νέα κρούσματα και η κατάσταση εξελιχθεί ομαλά. Εάν όλα πάνε σύμφωνα με τον σχεδιασμό, μετά τις 3 Ιουλίου ο νομός θα μπορούσε να θεωρηθεί καθαρός. Ωστόσο, στην πορεία θα επανεξετάσουμε και το θέμα των σφαγών. Στόχος μας είναι να επιτρέψουμε τις σφαγές κάποια στιγμή, αλλά αυτό θα γίνει υπό αυστηρά μέτρα.
Επίσης, εξετάζουμε το θέμα των μετακινούμενων κτηνοτρόφων και θα επιτρέψουμε συγκροτημένες και ελεγχόμενες μετακινήσεις.
Όσον αφορά τη σοβαρότητα της εξάπλωσης, τα πέντε αρχικά κρούσματα εντοπίστηκαν σε μια συγκεκριμένη περιοχή γύρω από τη Νέα Φώκαια. Τα μέτρα που έχουν ληφθεί, με τη δημιουργία των τριών ζωνών και τους αυστηρούς περιορισμούς στην αρχική εστία, αποσκοπούν στον περιορισμό της εξάπλωσης και στην πρόληψη νέων κρουσμάτων σε άλλες περιοχές του νομού. Η επέκταση της απαγορευμένης ζώνης στην υπόλοιπη Χαλκιδική, πλην της Σιθωνίας, είναι ένα προληπτικό μέτρο για την προστασία του ζωικού κεφαλαίου. Η κατάσταση παρακολουθείται στενά και οι έλεγχοι στις εκτροφές συνεχίζονται εντατικά για να διασφαλιστεί ότι η νόσος δεν έχει εξαπλωθεί περαιτέρω.
Ποια είναι τα πρωτόκολλα απολύμανσης που πρέπει να ακολουθούν οι κτηνοτρόφοι και υπάρχουν συγκεκριμένες οδηγίες για τη διακίνηση του γάλακτος από τις περιοχές που υπόκεινται σε περιορισμούς;
Ήδη έχουμε αποστείλει σχετικά έγγραφα σε όλες τις γαλακτοβιομηχανίες που δραστηριοποιούνται στην περιοχή και βρισκόμαστε σε συνεχή επικοινωνία μαζί τους. Για μενα αυτή την στιγμη οι κτηνοτρόφοι είναι που έχουν και το μαχαίρι και το καρπούζι Θέλω να πω ότι οι κτηνοτρόφοι διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην πρόληψη. Είναι ζωτικής σημασίας να προστατεύσουν οι ίδιοι τις εκτροφές τους. Πρέπει να είναι εξαιρετικά προσεκτικοί στις μετακινήσεις τόσο των ίδιων όσο και των ατόμων που εισέρχονται στις εγκαταστάσεις τους, καθώς και των οχημάτων. Η συχνή απολύμανση των εκτροφών είναι απαραίτητη, όπως και η χρήση διαφορετικών ρούχων εντός και εκτός του στάβλου. Επιπλέον, πρέπει να επιδεικνύουν μεγάλη προσοχή και στη διακίνηση του γάλακτος. Όσον αφορά τις σφαγές, θα αξιολογήσουμε την κατάσταση στο μέλλον, αλλά ο στόχος μας είναι να τις επιτρέψουμε κάποια στιγμή, υπό αυστηρούς όμως όρους.
Επιπλέον, είναι κρίσιμο οι κτηνοτρόφοι να αναγνωρίζουν τα συμπτώματα της νόσου και να ειδοποιούν άμεσα την κτηνιατρική υπηρεσία του νομού μόλις αυτά εμφανιστούν. Το έχουμε τονίσει πολλές φορές, αλλά είναι σημαντικό να το επαναλάβουμε. Τα πρώτα σημάδια που πρέπει να τους κινητοποιήσουν είναι ο πυρετός και η ανορεξία στα ζώα. Τα ζώα μπορεί να μην θέλουν να πάνε στο παχνι και να παρουσιάσουν δακρύρροια ή έκκριμα από τη μύτη. Στη συνέχεια, εμφανίζουν κοκκινίλες και σπυριά σε διάφορα σημεία του σώματος που είναι άτριχα, ιδιαίτερα στο κεφάλι και στην κάτω πλευρά της κοιλιάς, στους μαστούς και στην περιοχή γύρω από την ουρά. Αυτές οι βλάβες εξελίσσονται σε έλκη ή οζίδια και μπορούν να μεταδώσουν τη νόσο.
Μόλις εμφανιστούν τέτοια συμπτώματα, είναι επιτακτική η άμεση ειδοποίηση της κτηνιατρικής υπηρεσίας.
Επιπροσθέτως, αναμένουμε εμπειρογνώμονες από την Ευρωπαϊκή Ένωση, οι οποίοι θα φτάσουν αύριο για να αξιολογήσουν την κατάσταση και τις ενέργειές μας, ώστε να καθορίσουμε την περαιτέρω διαδικασία που θα ακολουθήσουμε σε σχέση με τη νόσο στο μέλλον.
Συνεπώς, καταβάλλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια για την προστασία των εκτροφών μας.
Υπάρχει κάποια επιπλέον οικονομική στήριξη ή κάποιο πρόγραμμα για την ανασυγκρότηση των εκτροφών για τους κτηνοτρόφους που υπέστησαν θανάτωση των ζώων τους λόγω της νόσου, πέραν της προβλεπόμενης αποζημίωσης;
Όσον αφορά την οικονομική στήριξη, για τους κτηνοτρόφους των οποίων τα ζώα θανατωθούν, προβλέπεται αποζημίωση από το Υπουργείο. Οι τιμές της αποζημίωσης καθορίζονται από το Υπουργείο και διαφέρουν ανάλογα με την παραγωγική κατάσταση και την ηλικία του ζώου.
Ωστόσο, κατανοούμε πλήρως ότι η αποζημίωση, αν και απαραίτητη, δεν αρκεί για να αντισταθμίσει την δυσκολία της επαναδημιουργίας μιας εκτροφής μετά από μια τέτοια απώλεια. Είναι μια εξαιρετικά δύσκολη κατάσταση για τους κτηνοτρόφους και αναγνωρίζουμε τις προκλήσεις που συνεπάγεται η ανασυγκρότηση της παραγωγής τους.
Σε αυτό το πλαίσιο, εξετάζουμε και άλλες πιθανές μορφές στήριξης ή προγράμματα που θα μπορούσαν να βοηθήσουν τους κτηνοτρόφους να σταθούν ξανά στα πόδια τους. Είναι κάτι που μας απασχολεί και προσπαθούμε να βρούμε λύσεις για να ελαφρύνουμε όσο το δυνατόν περισσότερο τις επιπτώσεις αυτής της κατάστασης. Κατανοούμε τη σοβαρότητα του εγχειρήματος για τους πληγέντες κτηνοτρόφους.
Ποιος είναι ο φορέας που είναι υπεύθυνος για την εφαρμογή και τον έλεγχο των μέτρων που έχουν θεσπιστεί και ποιες είναι οι προβλεπόμενες κυρώσεις για όσους δεν συμμορφώνονται με αυτά τα μέτρα;
Η κύρια ευθύνη για την εφαρμογή και τον έλεγχο των μέτρων για την ευλογιά των προβάτων και αιγών στη Χαλκιδική ανήκει στην Κτηνιατρική Υπηρεσία του νομού.
Φυσικά, για την αποτελεσματικότερη επιτήρηση και εφαρμογή των μέτρων, έχουν ενημερωθεί και τα αστυνομικά τμήματα του νομού, τα οποία συνδράμουν στην προσπάθεια αυτή.
Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι οι ποινές για τη μη συμμόρφωση είναι ιδιαίτερα αυστηρές, ειδικά για όσους γνωρίζουν ότι έχουν νόσημα στα ζώα τους και δεν το δηλώνουν, ή είναι υπεύθυνοι για τη διασπορά του. Οι κυρώσεις είναι τόσο ποινικές όσο και χρηματικές και είναι σημαντικού ύψους.
Για αυτόν τον λόγο, είναι ζωτικής σημασίας η πλήρης συνεργασία των κτηνοτρόφων με τις αρμόδιες αρχές. Η έγκαιρη ενημέρωση και η συμμόρφωση με τα μέτρα είναι απαραίτητες για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της νόσου. Η Κτηνιατρική Υπηρεσία είναι ο κύριος φορέας για την καθοδήγηση και την εφαρμογή αυτών των μέτρων.
Θα θέλατε να στείλετε κάποιο μήνυμα στους κτηνοτρόφους και τους πολίτες της Χαλκιδικής, ολοκληρώνοντας αυτή τη συζήτηση ή να προσθέσετε κάτι άλλο;
Το μήνυμα που θέλω να στείλω είναι ότι βρισκόμαστε σε κατάσταση κόκκινου συναγερμού. Οι κτηνοτρόφοι το γνωρίζουν αυτό. Είναι κρίσιμο να υπάρχει αμοιβαία εμπιστοσύνη μεταξύ μας και να βοηθάμε ο ένας τον άλλον για να μπορέσουμε συλλογικά να καταπολεμήσουμε αυτό το νόσημα και να αποτρέψουμε την περαιτέρω εξάπλωσή του.
Αυτή η συνεργασία και η αλληλεγγύη είναι απαραίτητες αυτή τη δύσκολη στιγμή για την προστασία του ζωικού κεφαλαίου της Χαλκιδικής και της ευρύτερης οικονομίας της περιοχής.
Η τροποποίηση των μέτρων για την Ευλογιά των προβάτων και αιγών στη Χαλκιδική σκιαγραφεί την σοβαρότητα της κατάστασης και την ανάγκη για άμεση και συντονισμένη δράση. Οι αυστηροί περιορισμοί και οι συνεχείς έλεγχοι αποσκοπούν στον περιορισμό της εξάπλωσης της νόσου και στην προστασία του ζωικού κεφαλαίου της περιοχής. Η έκκληση του κ. Γεωργιάδη για αμοιβαία εμπιστοσύνη και συνεργασία μεταξύ των κτηνοτρόφων και των αρμόδιων αρχών υπογραμμίζει τον καθοριστικό ρόλο που διαδραματίζει η κοινή προσπάθεια στην αποτελεσματική αντιμετώπιση αυτής της πρόκλησης. Η εξέλιξη της κατάστασης θα παρακολουθείται στενά, με την ελπίδα ότι τα ληφθέντα μέτρα θα αποδώσουν καρπούς και η Χαλκιδική θα μπορέσει σύντομα να επιστρέψει στην κανονικότητα.”
