«Το Πέρασμα του Μεγαλέξανδρου από την Ασία»: Ένα Μακεδονικό Ταξίδι στην Ιστορία και τον Πολιτισμό

Από την Αναστασία Δεκάκη
Συνέντευξη με Μαρία Παππα
Η Μαρία Πάππα είναι σύμβουλος τουριστικού marketing.Μέλος της δημιουργικής ομάδας του Δήμου Αριστοτέλη και του Δημάρχου Στέλιου Βαλιάνου, εμπνεύσθηκε και δημιούργησε ένα απαιτητικό τουριστικό αφήγημα, που αφορά «το πέρασμα του Μεγαλέξανδρου από την Ασία», το οποίο τοποθετεί ολόκληρη τη Μακεδονία ως πολιτιστικό προορισμό στις ασιατικές (κυρίως) τουριστικές αγορές.

«Η Μακεδονία δεν πρέπει να κινείται γενικά και αόριστα σε επίπεδα προωθητικού συντηρητισμού. Οι άνθρωποί της δεν πρέπει να περπατούν αδιάφορα ανάμεσα σε αρχαιολογικούς χώρους παγκόσμιας σημαντικότητας. Ο τόπος αυτός πρέπει να βγει από το καβούκι του, να ταξιδέψει περήφανα στον ασιατικό κόσμο, να δημιουργήσει τη μοίρα του». Με αυτά τα λόγια, η Μαρία Πάππα, σύμβουλος τουριστικού marketing, περιγράφει το όραμά της για την ανάδειξη της μακεδονικής ιστορικής κληρονομιάς. Μια συνέντευξη που αποκαλύπτει τα σχέδια και τις προοπτικές ενός φιλόδοξου εγχειρήματος.

Κυρία Πάππα, θα μπορούσατε να μας δώσετε μια πιο αναλυτική εικόνα για το πώς ακριβώς θα λειτουργήσει το “μακεδονικό δίκτυο πολιτισμού” που έχετε προτείνει; Ποια θα είναι η δομή του και πώς θα συντονιστούν οι συμμετέχοντες φορείς;

Το μακεδονικό δίκτυο πολιτισμού συνθέτει μία νοητή διαδρομή στις πόλεις – περιοχές των Μακεδόνων βασιλέων. Στην ουσία είναι ένα πολύπλευρο και εξωστρεφές σχέδιο πολιτιστικής και τουριστικής προώθησης της Μακεδονίας στον ασιατικό κυρίως κόσμο. Αποτελεί πυλώνα του σχεδίου τουριστικής ανάπτυξης & διεθνών σχέσεων του Δήμου Αριστοτέλη, ο οποίος μέσα από την τουριστική και πολιτιστική προβολή της ιστορικής μακεδονικής διαδρομής (Πέλλα, Ημαθία, Θεσσαλονίκη, Αρχαία Στάγειρα, Αμφίπολη, Φίλιπποι) καταδεικνύει την πορεία του Μεγαλέξανδρου από τη Μακεδονία στον κόσμο.

Όσον αφορά την προσέγγιση νέων αγορών, όπως η Ινδία, ποια συγκεκριμένα βήματα θα ακολουθήσετε για να κεντρίσετε το ενδιαφέρον τους και να προσελκύσετε Ινδούς στην περιοχή μας; Υπάρχουν διαφοροποιήσεις στη στρατηγική που θα ακολουθήσετε σε σχέση με τις ευρωπαϊκές αγορές;
Η ινδική τουριστική αγορά είναι η αριθμητικά μεγαλύτερη του κόσμου. Για να την προσελκύσεις χρειάζεσαι:
•περισσότερο χρόνο (αναλογικά με εκείνον που θα επενδύσεις στις ευρωπαϊκές),
•μεθοδολογία, που να “ακουμπά” σε αφήγημα πολιτισμού με παγκόσμιο brand και
•δυναμική εύρους και επανάληψης.
Το σχέδιο marketing – στη συγκεκριμένη περίπτωση – είναι μεγαλύτερο σε διάρκεια και σαφώς πολυσχιδές. Περιλαμβάνει:
•καταγραφές και αποτυπώσεις,
•χαρτογραφήσεις,
•δημιουργία ενοτήτων στο προσφερόμενο προϊόν, που να συνάδουν και να σχετίζονται με το ιστορικό αφήγημα,
•Β2Β συναντήσεις στο Νέο Δελχί και Βομβάη,
•στοχευμένες παρουσιάσεις σε κλαδικούς επαγγελματίες,
•επαφές με κινηματογραφικές εταιρίες του Bollywood,
•fam. Trips,
•press trips,
•διαδικτυακές, έντυπες και τηλεοπτικές καμπάνιες,
•προσέγγιση πανεπιστημιακών κοινοτήτων,
•πολιτιστικές και σχολικές ανταλλαγές,
•συνέδρια,
•διοργάνωση εκδηλώσεων πολιτισμού σε σημειολογικούς αρχαιολογικούς χώρους της Μακεδονίας,
•κ.λπ.

Η ιστορική αφήγηση είναι ένα κρίσιμο στοιχείο αυτού του εγχειρήματος. Πώς θα διασφαλίσετε την αυθεντικότητα και την ακρίβεια των πληροφοριών που θα παρουσιαστούν στους τουρίστες, ώστε να έχουν μια ολοκληρωμένη και αξιόπιστη εμπειρία;

Μα, φυσικά έχοντας μελετήσει και εντρυφήσει στις ιστορικές πηγές.

Οι τοπικές επιχειρήσεις, όπως ξενοδοχεία, εστιατόρια και τουριστικά γραφεία, αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της τουριστικής εμπειρίας. Ποιος είναι ο ρόλος τους στην υλοποίηση αυτού του έργου και πώς θα τους εμπλέξετε ενεργά;
Πράγματι, όποιος υλοποιεί πρόγραμμα τουριστικής προβολής χωρίς τη συμμετοχή και υποστήριξη της ιδιωτικής πρωτοβουλίας (που είναι και ο τελικός αποδέκτης του έργου) απλά «κινείται άσκοπα στο χώρο». Στο Δήμο Αριστοτέλη, για παράδειγμα, δίπλα σε εμάς που δραστηριοποιούμαστε στο τουριστικό marketing, υπάρχει μία επαγγελματική βάση δεδομένων, αποτελούμενη από περίπου 200 επιλεγμένες επιχειρήσεις (συνομιλητές και εταίρους), που συνεργάζονται στο σχεδιασμό, διαδραματίζοντας παράλληλα ενεργό και ουσιαστικό ρόλο στην υλοποίηση κάθε σχεδίου.

Για να διασφαλίσετε την αποτελεσματικότητα των ενεργειών σας, πώς θα μετρήσετε την επιτυχία της προώθησης του έργου; Ποια είναι τα βασικά κριτήρια και οι δείκτες που θα χρησιμοποιήσετε για να αξιολογήσετε την απήχηση του;
Το αποτέλεσμα κάθε τουριστικού έργου καταγράφεται μέσω ειδικών μετρήσεων, που πραγματοποιούνται (για λογαριασμό των εμπλεκομένων) από πιστοποιημένους φορείς. Στις μετρήσεις συμμετέχουν τοπικές ξενοδοχειακές μονάδες – όσο περισσότερες είναι αυτές, τόσο πιο αξιόπιστο είναι το αποτέλεσμα της μέτρησης. Στοιχείο και εύρημα των μετρήσεων αποτελούν η προέλευση ανά εθνικότητα των επισκεπτών.

Στην εποχή της ψηφιακής επανάστασης, ποια είναι τα σχέδιά σας για την αξιοποίηση των ψηφιακών μέσων και των νέων τεχνολογιών στην προβολή του έργου; Πώς θα χρησιμοποιήσετε την τεχνολογία για να δημιουργήσετε μια πιο διαδραστική και ελκυστική εμπειρία για τους επισκέπτες;
Οι τρόποι είναι πολλοί. Για παράδειγμα εμείς, στο Δήμο Αριστοτέλη, δημιουργούμε app για κάθε ιστορικό project, π.χ.:
•«Αριστοτέλης, συνοδοιπόρος», για τον Αριστοτελικό Περίπατο,
•«Zorba the Greek», για το project του Αλέξη Ζορμπά στο Παλαιοχώρι,
•«Mount Athos», για την προαθωνική χερσόνησο, κλπ.
Παράλληλα αναπτύσσουμε social media καμπάνιες, αναφορικά με θεματικές τουριστικές ενότητες – τώρα λ.χ. βρίσκεται σε εξέλιξη η καμπάνια για το σχολικό τουρισμό, στη συνέχεια θα «τρέξουν» οι καμπάνιες του πολιτισμού, του οίνου, της γαστρονομίας, κ.ο.κ.
QR CODES και ηλεκτρονικές μπροσούρες για το trekking και το biking, ψηφιακά μουσεία στα σημεία ιστορικής αναφοράς, αποτελούν (και αυτά) στοιχεία του ανοίγματός μας στον κόσμο.
Φαντάζεστε κάτι ανάλογο να συμβαίνει για την προώθηση της μακεδονικής ιστορικής κληρονομιάς?

Οι συνεργασίες είναι το κλειδί της επιτυχίας. Ποια είναι η στρατηγική σας για τη δημιουργία γόνιμων συνεργασιών με τουριστικούς πράκτορες και άλλους φορείς του κλάδου, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό;
Κάθε προώθηση οφείλει να συνοδεύεται από στοιχεία, που θα οδηγήσουν τον επαγγελματία στην πώληση. Για να φτάσει κανείς στην πώληση πρέπει (καταρχάς) να βρίσκεται σε αδιάκοπη συνεργασία με τουριστικά γραφεία – tour operators – specialists κάθε είδους, διαφορετικά η προσπάθειά του δεν μπορεί να τελεσφορήσει. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο κάθε δομημένη πρωτοβουλία στον τουρισμό ξεκινά από το εξωτερικό: εκεί βρίσκουμε τον ειδικό, που θα μετατρέψει την ιδέα και το σχεδιασμό μας σε αποτέλεσμα.

Η προσέγγιση διαφορετικών αγορών απαιτεί ευαισθησία και προσαρμοστικότητα. Πώς θα αντιμετωπίσετε τυχόν προκλήσεις που σχετίζονται με την πολιτισμική ευαισθησία και την ανάγκη προσαρμογής του μηνύματος σε διαφορετικές κουλτούρες και προσδοκίες;
Με προσήλωση στην ανάδειξη της εθνικής μας κληρονομιάς, αλλά και με σεβασμό στην ιστορία της εκάστοτε χώρας – αποδέκτη των πρωτοβουλιών μας. Πολύ σημαντικό «προαπαιτούμενο» είναι η μελέτη των χαρακτηριστικών του κάθε λαού: μέσα από αυτήν ανακαλύπτεις τον τρόπο με τον οποίο θα σταθείς απέναντι στους πολιτισμούς του κόσμου.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν οι 11 δικτυώσεις του Δήμου Αριστοτέλη με ανά τον κόσμο μεγαλουπόλεις (εξωστρέφεια), με κορυφαία αυτήν με το κινέζικο Δήμο Qufu, τη γενέτειρα του διανοητή της Ανατολής Κομφούκιου. Ο τρόπος με τον οποίο συνδέθηκαν οι δυο τόποι, μέσα από τη σύνδεση των έργων του Αριστοτέλη και του Κομφούκιου, είναι συγκινητικός απέναντι στις καταβολές των δύο λαών.

Κοιτάζοντας προς το μέλλον, ποια είναι η μακροπρόθεσμη προοπτική αυτού του έργου; Πώς πιστεύετε ότι θα εξελιχθεί με την πάροδο του χρόνου και ποιος είναι ο απώτερος στόχος σας για την τουριστική ανάπτυξη της περιοχής;
Δε θα ήταν υπερβολή να υποστηρίξω ότι το project, το οποίο αναμένεται να αποτελέσει εθνική τουριστική περιουσία, είναι η απαρχή της μακεδονικής προώθησης στην Ασία. Ήταν κάτι που «έλειπε από το μακεδονικό προωθητικό κάδρο», κάτι που οφείλαμε – ως Μακεδόνες – να διαμορφώσουμε και να θεμελιώσουμε ως χρέος απέναντι στην καταγωγή και την καταβολή μας.
Η εξέλιξή του είναι μονόδρομος.
•Η Μακεδονία δεν πρέπει να κινείται γενικά και αόριστα σε επίπεδα προωθητικού συντηρητισμού,
•Οι άνθρωποί της δεν πρέπει να περπατούν αδιάφορα ανάμεσα σε αρχαιολογικούς χώρους παγκόσμιας σημαντικότητας,
•Ο τόπος αυτός πρέπει να βγει από το καβούκι του,
•Να ταξιδέψει περήφανα στον ασιατικό κόσμο (που αναγνωρίζει με ευκολία τις ταυτότητές του),
•Να ξεφύγει από τα στερεότυπα της παραπονιάρας επαρχίας,
•Να δημιουργήσει τη μοίρα του.
Το «πέρασμα του ΜεγΑλέξανδρου από την Ασία» ήδη τελεί υπό τις αιγίδες του Υ.ΜΑ.Θ. και της Π.Ε.Δ. Κ.Μ. και ετοιμάζει τις βαλίτσες του για την Αθήνα.
Η εξέλιξή του θα εντυπωσιάσει.

Κυρία Πάππα, σας ευχαριστώ θερμά για την εμπεριστατωμένη και αποκαλυπτική συνέντευξη. Οι ιδέες και το όραμά σας για την ανάδειξη της μακεδονικής ιστορικής κληρονομιάς είναι πραγματικά εμπνευσμένα. Εύχομαι κάθε επιτυχία στο σημαντικό έργο σας και ελπίζω να δούμε σύντομα τα αποτελέσματα των προσπαθειών σας να ζωντανεύουν την ιστορία και να προσελκύουν επισκέπτες από όλο τον κόσμο στην πανέμορφη Μακεδονία μας.