ΠΕΤΑΞΑΝ ΟΙ ΤΙΜΕΣ ΣΕ ΦΡΟΥΤΑ-ΛΑΧΑΝΙΚΑ!

• Ο πληθωρισμός πέφτει (2,8% τον Ιούνιο σύμφωνα με τη Eurostat), οι τιμές όμως στα τρόφιμα και σε ένα μεγάλο αριθμό βασικών καταναλωτικών ειδών, όπως και στα καύσιμα ανεβαίνουν! Πρόκειται για μια οξύμωρη κατάσταση, η οποία ανατρέπει σε καθημερινή βάση τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς. Αποτυπώνεται και στα επίσημα στατιστικά στοιχεία, καθώς ο τζίρος από τις πωλήσεις το α΄ εξάμηνο του 2023 αυξήθηκε κατά 8,7%, πλην όμως η αύξηση οφείλεται αποκλειστικά στον πληθωρισμό, αφού ο όγκος πωλήσεων υποχώρησε στο ίδιο διάστημα κατά 2,5%!

Την «κούρσα» των ανατιμήσεων οδηγούν τα τρόφιμα, τα φρούτα, τα τυροκομικά και τα αλλαντικά. Είδη δηλαδή καθημερινής και ευρείας κατανάλωσης και των οποίων οι τιμές  σχεδόν επί ενάμιση χρόνο τώρα ανεβαίνουν συνεχώς. Για ένα αρχικά μεγάλο διάστημα ως δικαιολογία προβάλλονταν η αύξηση του κόστους της ενέργειας και των πρώτων υλών. Αν και για ορισμένα από τα είδη που είχαν αρχίσει να «καλπάζουν» αυτές δεν ήταν επαρκείς δικαιολογίες, εν τούτοις παραμένει ακατανόητο γιατί οι τιμές όχι μόνο δεν υποχώρησαν, αλλά και δεν μένουν σταθερές εφόσον οι τιμές της ενέργειας επανήλθαν σχεδόν στα προηγούμενα επίπεδα, ενώ σταμάτησαν και οι αυξήσεις σε πρώτες ύλες. Ιδιαίτερη εντύπωση προκαλεί όμως η διαπίστωση ότι η Ελλάδα είναι πρωταθλήτρια στις αυξήσεις στα φρούτα και ειδικά στα εποχιακά. Σύμφωνα μάλιστα με τον Γενικό Γραμματέα Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή Σωτήρη Αναγνωστόπουλο το δίμηνο Μαΐου – Ιουνίου η αύξηση στα φρούτα έφτασε το 25%.

Που οφείλονται οι αυξήσεις; 

Οι παραγωγοί υποστηρίζουν ότι οι ανατιμήσεις οφείλονται τόσο στην αύξηση του κόστους παραγωγής, όσο και στις καταστροφές που υπέστησαν οι καλλιέργειες την Άνοιξη από τις συνεχείς βροχοπτώσεις. Το ρόλο της παίζει όμως -τουλάχιστον για ένα μέρος των ανατιμήσεων- και η αισχροκέρδεια η οποία στην «αναμπουμπούλα» που προέκυψε από τον Ρωσοουκρανικό πόλεμο, βρήκε πρόσφορο έδαφος για να αναπτυχθεί.

Τιμές… εκτός ορίων

Όποιοι και αν είναι οι λόγοι των συνεχών ανατιμήσεων, για τους καταναλωτές το φετινό καλοκαίρι είναι πολύ «πικρό» ως προς τις τιμές των φρούτων. Καίτοι βρισκόμαστε στην κορύφωση της παραγωγής φρούτων και λαχανικών, αυτές παραμένουν σε εξαιρετικά υψηλά επίπεδα, στην Χαλκιδική  δε -όπως… παραδοσιακά συμβαίνει- αρκετά ψηλότερα από άλλες περιοχές.

Οι ντομάτες π.χ. σε  σούπερ μάρκετ των Νέων Μουδανιών, σε μια περίοδο υπερπαραγωγής, εξακολουθούν να  κινούνται σταθερά πάνω από 2 ευρώ, τα αγγούρια μήνες τώρα έχουν κάνει «στάση» στα 40-45 λεπτά, μη εξαιρουμένων και των λαϊκών αγορών. Τα ροδάκινα και τα νεκταρίνια επίσης βρίσκονται σε τιμές άνω των 2 ευρώ το κιλό, και μόνο χάρη σε κάποιες μεμονωμένες προσφορές «πέφτουν» στο 1,50 με 1,60 το κιλό.  Σε πολύ υψηλά επίπεδα κινούνται και οι τιμές των κορυφαίων φρούτων του καλοκαιριού, του καρπουζιού που παρότι σε 2-3 εβδομάδες τελειώνει η περίοδος της πρώιμης συγκομιδής τους, η τιμή σχεδόν σε όλα τα σούπερ μάρκετ κυμαίνεται περί τα 70 λεπτά και ελαφρώς υψηλότερη στα μανάβικα και του πεπονιού που η τιμή του παραμένει αρκετά πάνω από το 1 ευρώ.

Γυρίζουν με άδεια πορτοφόλια!

Οι τιμές αυτές «αδειάζουν» κυριολεκτικά τα πορτοφόλια των καταναλωτών. Η μόνιμη επωδός στις συζητήσεις που γίνονται, έχοντας επίκεντρο την αγορά, είναι ότι «πήρα δύο- τρία είδη και πλήρωσα ένα σωρό λεφτά»! Είναι μια φράση που δεν περιέχει ίχνος υπερβολής, αλλά αποδίδει το πραγματικό αδιέξοδο που βιώνει ένας μεγάλος αριθμός νοικοκυριών.

Ο ρυθμός αύξησης στα άλλα τρόφιμα είναι μικρότερος σε σχέση με τις προηγούμενες περιόδους. Υπάρχει και ένας μικρός αριθμός ειδών στα οποία διαπιστώνεται μια πολύ μικρή υποχώρηση της τιμής τους, χωρίς βέβαια σε καμιά περίπτωση να πλησιάζουν τις προ οικονομικής κρίσης τιμές. Κατά βάση οφείλονται στην επικοινωνιακή πολιτική των σούπερ μάρκετ για να προσελκύσουν τους καταναλωτές.

Κι όντως ένας μεγάλος αριθμός αναζητά προσφορές για να μπορέσει να καλύψει τις ανάγκες τους, ενώ κερδίζουν συνεχώς έδαφος και τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας τα οποία συνήθως πωλούνται σε καλύτερες τιμές από τα «επώνυμα».

Οι δύο αυτές καταναλωτικές συμπεριφορές «στρέφουν» τους καταναλωτές στα μεγάλα σούπερ μάρκετ, τα οποία έχουν τη δυνατότητα εξασφάλισης ειδών σε προσφορές, αλλά και μπορούν να διαθέτουν προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας. Βέβαια δεν είναι και λίγες φορές που οι επιλογές αυτές τελικά δεν τους δικαιώνουν και σε κάθε περίπτωση δεν μπορούν να υποκαταστήσουν την προσωπική σχέση εμπιστοσύνης που έχουν οι καταναλωτές με τα μικρά συνοικιακά καταστήματα τροφίμων και μαναβικής.

Σε ποσοστά το μερίδιο των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας διαμορφώθηκε σε 24,8% κατά το πρώτο εξάμηνο, μερίδιο που αποτελεί ιστορικό ρεκόρ, ενώ την ίδια ώρα το 69,3% των πωλήσεων επώνυμων προϊόντων αφορούσε είδη που βρίσκονταν υπό καθεστώς προωθητικών ενεργειών!

Τι σχεδιάζει το Υπουργείο Ανάπτυξης

Το πρόβλημα της ακρίβειας προβληματίζει το Υπουργείο Ανάπτυξης, το οποίο αναζητά τρόπους να την αναχαιτίσει και να αντιμετωπίσει ριζικά τα φαινόμενα αισχροκέρδειας. Σύμφωνα με όσα έγιναν γνωστά μέχρι αύριο αναμένεται η έκδοση Υπουργικής απόφασης, βάσει της οποίας θα διενεργούνται οι έλεγχοι σε όλους τους κρίκους της εφοδιαστικής αλυσίδας, που περιλαμβάνουν τη λιανική αγορά, τις παραγωγικές επιχειρήσεις και τη μεταποίηση. Οι έλεγχοι θα επικεντρωθούν σε 4 βασικούς κλάδους καταναλωτικών προϊόντων: Συσκευασμένα τρόφιμα και σε τρόφιμα που ζυγίζονται ενώπιον του πελάτη, είδη προσωπικής φροντίδας και υγιεινής, τροφές και είδη για κατοικίδια ζώα.

Προβληματισμός για το μέλλον!

Οι υψηλές τιμές στα τρόφιμα και ειδικά στα φρούτα και τα λαχανικά, είναι αναπόφευκτο να έχουν προκαλέσει μείωση της κατανάλωσης. Είναι κάτι που διαπιστώνεται καθημερινά στα καταστήματα, επιβεβαιώνεται και από τα στατιστικά στοιχεία. Προκύπτουν όμως και άλλα ζητήματα:  Με δεδομένο ότι ένα μεγάλο ποσοστό κέρδους καταλήγει στην ενδιάμεση αλυσίδα της διακίνησης και εμπορίας τους, οι παραγωγοί εισπράττουν ελάχιστα χρήματα και σε ένα βαθμό δεν μπορούν να καλύψουν το αυξημένο κόστος παραγωγής, ειδικά μάλιστα όταν  μέρος της παραμένει απούλητη. Ήδη σε ορισμένες κατηγορίες παραγωγών επικρατεί έντονος προβληματισμός για την επόμενη καλλιεργητική περίοδο, καθώς εκτιμάται ότι αν συνεχιστεί το ράλι των αυξήσεων και η μείωση της κατανάλωσης, θα υπάρξει τάση εγκατάλειψης καλλιεργειών είτε φρούτων, είτε λαχανικών.

Είναι μια άλλη αρνητική παράμετρος, η οποία πρέπει να ληφθεί υπόψη από το αρμόδιο Υπουργείο ώστε να αποτραπεί μια τόσο δυσμενής εξέλιξη. Άλλωστε στο νομό Ιωαννίνων, υπάρχει και το ανοικτό ζήτημα των αμπελοκαλλιεργητών που φέτος -λόγω του περονόσπορου- έχουν μηδενική παραγωγή, με το κόστος όμως να παραμένει ίδιο. Και όσοι δεν μπορούν να ανταποκριθούν στην περιποίηση των αμπελιών τους, γνωρίζουν ότι τη νέα αμπελουργική περίοδο, ουσιαστικά θα έχουν ένα υποβαθμισμένο και σε φθίνουσα πορεία αμπέλι…